Pułapka współuzależnienia w rodzinie z problemem alkoholowym

Nadmierne spożywanie alkoholu przez jedną z osób w rodzinie wpływa negatywnie na wszystkich. Uzależnienie jest powodem poważnych kłopotów i często jest przyczyną cierpień zarówno dorosłych, jak i dzieci. Pogłębianie się problemu alkoholowego powoduje, że niepijący członkowie rodziny zaczynają szukać dróg wyjścia z tej sytuacji.

Życie z alkoholikiem jest pełne stresu i poczucia zagrożenia. W takiej rodzinie nie ma stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa. Zakłócone jest też zaspokajanie podstawowych potrzeb psychologicznych, a często także biologicznych. Osoba uzależniona od alkoholu z biegiem czasu coraz bardziej skupia się na piciu, nie pełni już swoich ról społecznych, zawodowych i rodzinnych, przestaje być prawdziwym członkiem rodziny. Często przestaje się interesować najbliższymi osobami, sama zaczyna wymagać opieki i obsługi.

Niestety efektem życia z osobą cierpiącą na uzależnienie od alkoholu może być współuzależnienie. 

• bardzo silnie koncentruje się na zachowaniach osoby pijącej, skupia się nad tym cały czas
• często poszukuje różnych usprawiedliwień dla picia alkoholu i zaprzecza istniejącemu problemowi,
• najczęściej bardzo długo ukrywa problem picia bliskiej osoby przed innymi,
• stara się przejąć kontrolę nad piciem osoby bliskiej (ograniczać sytuacje alkoholowe, wylewać alkohol, odmierzać ilości alkoholu, czasem wręcz kupować alkohol, aby pijący nie wychodził z domu itp.),
• przejmuje odpowiedzialność za wszystkie zachowania pijącego partnera, stara się łagodzić konsekwencje picia: kłamie, zataja sytuacje przed innymi, płaci długi pijącego, dba o higienę pijącego, o jego wizerunek przed innymi, tak aby problem był jak najdłużej niewidoczny,
• przejmuje za osobę pijącą obowiązki domowe i inne, które ona zaniedbuje.

Życie w długotrwałym, permanentnym stresie wynikającym z choroby alkoholowej bliskiej osoby oraz znikoma skuteczność działań, które są nakierowane na rozwiązanie problemu picia, powodują w dłuższym czasie poważne konsekwencje psychologiczne:

1. zaburzenia psychosomatyczne:
   a. nerwice, które zaczynają się objawiać w codziennych, życiowych sytuacjach
   b. bardzo silne zaburzenia życia emocjonalnego (huśtawki nastrojów, stany lękowe, paniczne i depresyjne, napięcie nerwowe i stan wiecznego pogotowia emocjonalnego),
   c. silne zakłócenia czynności poznawczych (zagubienie życiowe, chaos poznawczy, brak poczucia sensu i celowości, zakłócenie wzorców normy i zdrowia, nierealistyczne oczekiwania życiowe)
2. pustka duchowa i brak nadziei na poprawę obecnego stanu
3. samotność oraz wewnętrzna niemożność podzielenia się swoimi problemami z otoczeniem
4. poczucie niezdolności do rozstania się z osobą uzależniona od alkoholu
5. czasami nadużywanie substancji psychoaktywnych, które chwilowo wyciszają problemy (zwłaszcza leków nasennych i uspokajających),
6. trudności w rozpoznawaniu własnych potrzeb i oczekiwań, w realizacji własnych pragnień, ambicji i celów
7. wyraźnie odczuwalne obniżenie jakości życia.

Współuzależnienie to nie choroba, a niepoprawne i szkodliwe dla człowieka przystosowanie się do sytuacji stresowej, która często jest długotrwała. Osoba współuzależniona cały czas poszukują sposobów na ograniczanie picia partnera i stopniowo czuje się odpowiedzialna za jego życie i funkcjonowanie. To niestety prowadzi do sytuacji, gdy pijący uważa, że nie ma żadnych przeciwwskazań do tego, by nadal nadmiernie spożywał alkohol.

U dużej części osób cierpiących na współuzależnienie występuje bardzo ostra reakcja na stres, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia snu oraz objawy pourazowych zaburzeń stresowych. Współuzależnienie można zdiagnozować jedynie u osób dorosłych, które zawsze mają możliwość na inny sposób postępowania i radzenia sobie z piciem partnera. Osoby nieletnie (dzieci) nigdy nie mają wyboru i są skazane na życie w warunkach stworzonych przez osobę uzależnioną.

Gdzie szukać pomocy?

Osoby współuzależnione potrzebują i wymagają profesjonalnej pomocy terapeutycznej i medycznej, którą oferują ośrodki terapii uzależnień. W takich miejscach mogą otrzymać pomoc i poprawić stan swojego zdrowia psychicznego.

Jest to proces niezależny od leczenia osoby uzależnionej. To czy osoba zmagająca się z chorobą alkoholową podejmie leczenie odwykowe, czy nie, nie może mieć wpływu na terapię osoby współuzależnionej. Tylko prosząc o pomoc, można poprawić swoje życie oraz życie swoich dzieci. Wiemy, że zwrócenie się o fachową pomoc do ośrodka uzależnień i współuzależnień jest bardzo trudne. Warto jednak zrobić ten krok i zmienić swoje życie na lepsze.

Osoby współuzależnione mogą znaleźć wsparcie również na spotkaniach Wspólnoty Al-Anon. Celem tej wspólnoty jest udzielanie pomocy i wpieranie osób współuzależnionych. Omawiane są problemy, które powstają w codziennym życiu z osobą uzależnioną od alkoholu. Dzięki temu osoba współuzależniona może poprawić swoje codzienne funkcjonowanie. Oczywiście wskazana jest też profesjonalna terapia współuzależnienia.

Terapia alkoholizmu i osób współuzależnionych

Leczenie alkoholizmu nie jest jedynie problemem osoby bezpośrednio zmagającej się z nałogiem. Osoby współuzależnione cierpią w tej sytuacji podobnie jak osoba uzależniona, a często nawet bardziej. Skorzystanie z pomocy ośrodków leczenie alkoholizmu to często jedyna droga wyjścia z tej trudnej sytuacji. Ośrodek terapii uzależnień System Med to placówka prowadząca leczenie alkoholizmu na każdym etapie oraz terapie alkoholizmu, również dla osób współuzależnionych.